جوان آنلاین: با وجود تداوم حملات اسرائیل برای اشغال غزه، امریکا و متحدانش از توافق جدید برای توقف درگیریها سخن میگویند. لندن مدعی است جامعه جهانی در آستانه رسیدن به صلحی پایدار قرار دارد و واشینگتن تأکید میکند ترامپ خواستار پایان دادن به جنگ بوده و به گفته رسانههای عبری، این طرح قرار است در دیدار با نتانیاهو مطرح شود. هرچند جزئیات طرح پیشنهادی هنوز به دست حماس نرسیده، اما منابع آگاه از طراحی سناریویی غربی برای آینده غزه خبر میدهند، سناریویی که نشان میدهد انگلیس بار دیگر در پی قیمومت این باریکه محاصرهشده است و حتی نام تونی بلر، نخستوزیر پیشین و جنگطلب انگلیس بهعنوان حاکم احتمالی مطرح شده است.
در آستانه دومین سال جنگ غزه و با فاجعه انسانی گسترده به دلیل جنایتهای رژیم صهیونیستی، زمزمههایی از پایتختهای غربی برای توافق آتشبس قریبالوقوع به گوش میرسد. پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا مدعی شد که دستیابی به توافق صلح در غزه در دسترس است، ایوت کوپر، وزیر خارجه انگلیس گفت که آنها به لحظهای رسیدهاند که جهان میخواهد به این جنگ پایان دهد. کوپر روز یکشنبه در مصاحبه با گاردین از اسرائیل خواست که «فوراً مسیر خود را تغییر دهد» و از حمله نظامی مجدد به غزه دست بردارد. این مقام لندن همچنین اذعان کرد که کلمات در واکنش به وضعیت فاجعهآمیز در غزه توخالی هستند و افزود: «اولویت اصلی باید تلاش برای استفاده از نیروی محرکه جدید پشت یک توافق صلح برای پایان دادن به فریادها و درد کودکان فلسطینی باشد.»
همزمان، تام باراک، فرستاده امریکا به سوریه نیز دیروز تأکید کرد که ترامپ پس از دیدار با سران کشورهای عربی و اسلامی در نیویورک و گفتوگو درباره وضعیت موجود در غزه، به اهمیت اقدام برای برقراری آتشبس فوری در این منطقه پی برد و اکنون بر این باور است که جنگ در غزه باید پایان یابد. باراک در مصاحبه با شبکه «الجزیره» گفت: سران عرب بعد از حمله اسرائیل به قطر موضع خود را به صراحت اعلام کرده و اعتراض و نارضایتی خود را از آنچه رخ داده، ابراز کردند، این حمله شرایط منطقه را برهم زد و همه از کاری که اسرائیل انجام داد، شوکه شده و احساس خیانت کردند. شبکه ۱۲ تلویزیون صهیونیستی نیز دیروز گزارش داد که ترامپ در نظر دارد در دیدار روز دوشنبه خود با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل یک برنامه زمانبندی مشخص برای خاتمه دادن به جنگ غزه ارائه کند. بر اساس این گزارش، لحن دونالد ترامپ در طول هفتههای اخیر به طور قابلتوجهی تغییر کرده است.
ادعای مقامات انگلیس و امریکا نسبت به توقف احتمالی درگیریها در غزه درحالی است که جنبش حماس روز یکشنبه اعلام کرد که هیچگونه پیشنهاد جدیدی از سوی میانجیگران درخصوص برقراری آتشبس در غزه دریافت نکرده است. بر اساس گزارش خبرگزاری فلسطینی «شهاب»، جنبش حماس در این بیانیه «آمادگی خود را برای بررسی مثبت و مسئولانه هرگونه پیشنهادی که از سوی میانجیگران دریافت کند اعلام کرد بهطوریکه حقوق ملی ملت فلسطین را حفظ کند.»
تلاش واشینگتن و متحدانش برای برقراری آتشبس در غزه در حالی جریان دارد که واکنشها در مجمع عمومی سازمان ملل از جمله ترک جلسه سخنرانی نتانیاهو از سوی هیئتهای سیاسی سایر کشورها نشان داد اسرائیل تا چه حد در جامعه بینالمللی منفور شده است. بنابراین، این فشارها میتواند دلیل تغییر لحن ترامپ باشد هدفی که نه از سر خیرخواهی برای فلسطینیان بلکه برای کاهش فشارهای بینالمللی و حمایت از تلآویو دنبال میشود، چرا که ترامپ ثابت کرده که منافع صهیونیستها را بر هر چیزی ترجیح میدهد و همواره با قاطعیت از تلآویو در برابر فلسطینیان حمایت کرده و حتی بارها با لحنی تند حماس را به نابودی تهدید کرده است.
بلر والی جدید غزه میشود!
در بحبوحه طرحهای بینالمللی برای احتمال آتشبس در غزه، گزینههای زیادی برای آینده سیاسی این باریکه تحت محاصره از سوی غربیها مطرح میشود. در این رابطه، مجله اکونومیست اخیراً در گزارشی نوشت که چندین دولت و مرکز تحقیقاتی طرحهایی را برای «روز بعد از جنگ» در غزه ارائه کردهاند که شامل ابتکارات اروپایی و عربی و همچنین طرحهایی است که حماس تدوین کرده است. این مجله تأکید کرد که کاخ سفید از طرحی حمایت میکند که بر اساس آن تونی بلر، نخستوزیر سابق انگلیس ریاست یک دولت موقت تکنوکرات در غزه را برعهده خواهد گرفت. اکونومیست به نقل از منابع آگاه گزارش داد که نهاد حاکمیتی بلر تحت مجوز سازمان ملل به عنوان «مرجع عالی سیاسی و حقوقی» به مدت پنج سال فعالیت خواهد کرد و توسط شورایی متشکل از هفت نفر و یک دبیرخانه اجرایی کوچک اداره میشود و کشورهای حاشیه خلیج فارس هزینههای آن را تأمین خواهند کرد.
اکونومیست در عین حال اذعان میکند که بخش وسیعی از فلسطینیان نگرانند که این طرح به شکل جدیدی از اشغال بینالمللی تبدیل شود. این نگرانیها با توجه به تاریخ استعماری انگلیس در فلسطین و سابقه منفی تونی بلر در نقشآفرینی در حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ و شکست تلاشهای قبلی او به عنوان فرستاده کمیته چهارجانبه تشدید میشود.
از سوی دیگر، حماس نیز آمادگی خود را برای اجازه دادن به یک دولت مستقل جهت اداره غزه اعلام کرده است، مشروط بر اینکه این ترتیبات با یک افق سیاسی واقعی همراه باشد، اما به نوشته اکونومیست، حماس از حذف عناصر خود از بخشهای مدنی مانند آموزش و بهداشت خودداری میکند. روزنامه هاآرتص هم در این زمینه نوشت که این طرح در مورد زمان و مکان تحویل غزه به تشکیلات خودگردان فلسطین مبهم است. منابع عربی هشدار دادند که نتانیاهو ممکن است از این ابهام برای جلوگیری از مشارکت تشکیلات خودگردان در غزه سوءاستفاده کند.
تلاشها برای منصوب کردن تونی بلر به عنوان حاکم جدید غزه، بازتابی از تمایل انگلیس برای بازپسگیری نقش قیمومیت تاریخی فلسطینیان است؛ نقشی که این کشور بین سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۴۸ بر عهده داشت و با تأسیس رژیم صهیونیستی بحران بیسابقهای در منطقه و نظام بینالملل ایجاد کرد. با این حال، حماس و دیگر گروههای مقاومت فلسطینی بارها چنین طرحهایی را رد کردهاند و نشان دادهاند که حاضر نیستند سرنوشت خود را به دست بیگانگان بسپارند. همانطور که در برابر فشارهای امریکا و اسرائیل برای اخراج ساکنان غزه مقاومت کردند، اکنون نیز با این طرحهای تنشزا مقابله خواهند کرد.